مرکز تخصصی فقه و اصول معصومیه بوشهر

زمان :شنبه 1393/1/31

استادمربوطه: حجه الاسلام والمسلمین حاج اقا آقامیری

موضوع: کتاب هبه

خلاصه کننده : خواهر طلبه کره بندی

حقیقت هبه :

هبه : عقدی است که متضمن تملیک عین ،بدون عوض است.

و شرعی بودن این عقد امری واضح وروشن است.

دلایل ومستندات این حکم به شرح ذیل است :

1.اینکه هبه عقد است .بین فقها امری متسالم علیه (یعنی همه فقها بر آن تصریح کردندوآن را قبول دارند )است.

و قاعده سلطنت انسان بر خود و اموال خود نیز بر این مطلب دلالت دارد .

2.اینکه هبه متضمن تملیک بلا عوض است ،از واضحات فقه می باشد.

و فهم عرف از آن ،بهترین دلیل این مطلب است.در نتیجه تملیک آن به صورت مجانی می باشد.

نکته ؛

تفاوت هبه با هدیه وصدقه ،علا رغم اشتراک انها از جهت تملیک مجانی این است که هدیه ،تملیک مجانی با قصد تکریم وتعظیم و صدقه ،تملک مجانی با قصد قربت انجام می شوند ،و این بر خلاف ماهیت هبه است و هبه را می توان به دو شیوه بیان کرد یا اعم از صدقه وهدیه است یا مباین با این دو است.که در اصل شیوه اول را می پذیریم .

3.و در آخر اینکه هبه مشروعیت دارد ،این نیز از امور واضح وبدیهی می باشد .

و دلیل ان را می توان سیره عقل و عقلاء را بیان کرد که بون ردع ومنع بیان شده است .و هم سیره اهل شرع و سیره اهل البیت (علیهم السلام )که از جمله آن ،سیره ختمی مرتبت پیامبر اعظم حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلم ) را بیان کرد که بر مشروعیت آن دلالت می کند .

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم ) فدک را به فاطمه (صلی الله علیه و آله وسلم ) نبخشید ، مگر با عنوان هبه ،و آن دو ،یکی بودند ، ونهایت مطلب بر این است که موضوع متعلّق بر ارحام وخویشان است .

بلکه می توان از آیات شریفه ی زیر که می فرماند: ” فان طبن لکم عن شیءٍ منه نفسا ًفکلوه هنیئاً مریئاً"و ” ولا یحل لکم ان تأخذوا ممّا آتیتموهنّ شیئاً” استفاده کرد که دادن در موارد مذکور ،مخصوص مهریه نمی باشد.

ان شاءالله که رهروه ،راه شهدا باشیم .

“اللهم صل علی محمد وآل محمد وعچل فرجهم “

ادامه دارد… .

———————–

1.بقره /229